Symposia/Congressen
Symposium 'Echtscheiding en school'
Een verbindende kans!
Datum: maandag 3 november 2014
Tijd: 12.30 - 16.30 uur
Locatie: Hotel Van der Valk, Vught
Voor wie: voor iedereen die met kinderen/jongeren werkt
Impressie Symposium ‘Echtscheiding en school’
Dat ik van mijn vader hou
Doet moeder soms verdriet
En dat ik van mij moeder hou
Dat weet mijn vader niet
Zo draag ik mijn geheimen mee
En loop van hier naar daar
Nog altijd hou ik van die twee
Die hielden van elkaar
Het foto-album van toen ze trouwden
Bestaat nog altijd en ik weet het te staan
Het foto-album van toen ze trouwden
Ze kijken elkaar zo vriendelijk aan
Nog niets van de ruzies die komen zouden
Nog niets van de dag dat-ie weg zou gaan
Nog niets van de ruzies die komen zouden
Nog niets van de dag dat-ie weg zou gaan
Dat was zo rot in het begin
Dat heeft geen kind verdiend
Nu heeft m'n vader een vriendin
En moeder heeft een vriend
En alles went wel op den duur
Dan doet het minder zeer
Maar soms in een verloren uur
Pak ik dat album weer
Het foto-album van toen ze trouwden
Ze kijken elkaar zo vriendelijk aan
Nog niets van de ruzies die komen zouden
Nog niets van de dag dat-ie weg zou gaan
Nog niets van de ruzies die komen zouden
Nog niets van de dag dat-ie weg zou gaan
Met dit lied van Kinderen voor Kinderen, tekst Willem Wilmink, opende dagvoorzitter Leo Soeters op 3 november het middagsymposium ‘Echtscheiding en school’. Daarna presenteerde Soeters aan de aanwezigen een serie cijfers, die het rechtvaardigt dat juist dit thema deze dag op de kaart gezet werd. Schetste hij in zijn begintijd in het onderwijs nog dat er op de hele school maar twee leerlingen zaten in een echtscheidingssituatie, op dit moment ligt dat getal op een even grote school op 75-80. In Nederland zijn momenteel 70.000 kinderen geconfronteerd met een echtscheiding. Van alle scheidingen is meer dan de helft in een gezin met kinderen. De cijfers liegen er niet om. Het aantal huwelijken is sinds 1970 flink gedaald, het aantal scheidingen daarentegen neemt alleen maar toe. De cijfers hebben hoe dan ook – ook op feitelijk niveau – consequenties voor kinderen. Ze worden geconfronteerd met verhuizingen, met een breuk in de familie, met een verslechterde financiële situatie of met een verplichte overgang naar een andere school.
Bekijk hier de dia’s met de cijfers die Leo Soeters presenteerde.
Na de feitelijke introductie van het thema, zong Ruben een lied. Ruben, zelf kind van gescheiden ouders, liet de zaal op gevoelige wijze merken dat niet alleen de feitelijke cijfers er toe doen, maar dat er in het hart ook een nare scheur ontstaat.
Binnenkort verschijnt hier het lied van Ruben.
Lees hier vast de tekst van Ruben.
De volgende spreker was Marsha Pinedo. Marsha, ook ervaringsdeskundige, vertelde over de oprichting van Villa Pinedo (www.villapinedo.nl). Naar eigen zeggen om leraren, ouders, advocaten, jeugdzorg en alle andere betrokkenen een wake-up call te geven. Villa Pinedo vertelt de verhalenniet vanuit eigen expertise, maar gaat op zoek naar de meest deskundige in echtscheidinssituaties: de kinderen zelf. Pinedo: “De schade is niet eens zo zeer de scheiding zelf, maar wel de voortgang van het conflict. We moeten daarom kijken door de ogen van de kinderen. En ouders moeten daarvoor voorbij gaan aan de eigen pijn.” Erg verhelderend was het voorbeeld van Marsha van het kind dat – vanuit de echtscheiding – niet zoals alle andere kinderen de diploma-uitreiking als een feestelijke gebeurtenis ziet. Het kind is vooral bezig met zorgen. Naar wie loop je het eerste toe? Naar je moeder links in de zaal, of naar je vader achteraan rechts. Wie heeft er het meeste zorg. Is opa wel of niet mee? Bij wie is mijn broertje gaan zitten? Ze zullen toch geen ruzie maken als ze bij elkaar staan? Verder gaf Pinedo een rijtje aanbevelingen: geef erkenning, bied een luisterend oor, sta klaar voor deze kinderen, kies geen partij, blijf op de hoogte, besef dat de scheiding impact heeft en dat het kind er ongevraagd een ingewikkelde taak bij krijgt en heb begrip als dingen op school even niet zo makkelijk lopen. Een kind is meer dan de cijferlijst. Tot slot liet Pinedo een mooi filmpje zien met jongeren die vertellen wat echtscheiding met ze doet.
Pyleen Mattaar nam het stokje over. Zij werkt als trainer voor Pinedo. Haar relaas sloot mooi aan bij het verhaal van de diploma-uitreiking. Mattaar toonde het publiek een foto van haar, haar broer, haar vader en haar moeder. Samen, op de foto, tijdens haar afstuderen. Ze vertelde hoeveel het waard was dat dat uiteindelijk gelukt is. En hoe vaak ze ervaarde dat het niet lukte. Het samenzijn omschreef ze als een puzzel die weer heel voelt. Een puzzel die onder grote druk staat door de scheiding. Om hele diepe ervaringen, maar ook door hele praktische zaken. Als je ouders in een ander dorp gaan wonen, dan kun je bijvoorbeeld vanwege de bezoekregeling erg lastig aan een teamsport doen. Ook Mattaar had enkele rake verhalen om het publiek te laten merken wat de kinderen, die op school zoeken naar verbinding, daadwerkelijk nodig hebben.
- Maak ons geen slachtoffer: we willen niet zielig gevonden worden. Er is ook niks mis met ons.
- Maak scheiden niet tot iets gewoons. Dat het vaker voorkomt, wil nog niet zeggen dat het gewoon is. Het is altijd ongewoon voor een kind.
- Leer me om voor mezelf op te komen. Praat met ons, zodat we onze eigen kracht kunnen vinden.
- Kijk niet weg. Realiseer je dat er gewoon hele nare dingen zijn voor ons. Kerstmis is bijvoorbeeld een kloteperiode.
- Realiseer je dat we hard werken. We zetten alles van onszelf aan de kant, om de goede vrede te bewaren. Als je bij je vader bent geweest, en het was leuk, dan zeg je het niet tegen mama want dan ben je vaders kindje. En als het niet was, zeg je het ook niet, omdat papa en mama dan nog meer ruzie krijgen.
Na de pauze was Leendert van Genderen aan het woord. Hij werkt als opleider bij Ortho Consult en vertelde vanuit de contextuele visie hoe belangrijk het is om oog te hebben voor het gevende kind. Een kind heeft vanaf de geboorte ‘iets in balans te brengen’. Je hebt iets gekregen, het leven, en wil waar maken dat je dat waard bent. Van Genderen vertelde aan de hand van leerlingen die hij begeleid heeft, hoe veel we ons neigen te richten op de buitenkant, zonder oog te hebben voor de binnenkant. Kinderen gedragen zich als het niet goed gaat als een stekelvarken, ze zetten de stekels op. Maar wat zeggen deze kinderen? Wat geven ze aan hun ouders? Kinderen zijn zelfs bereid, in hun zoektocht naar geven, om de schuld op zich te nemen. Als ik er niet geweest was, waren mijn ouders nog bij elkaar. Kinderen zorgen voor de ander en cijferen zichzelf weg. Wat gebeurt er als je dan als school, als de cijfers bijvoorbeeld zorgelijk worden, geen oog hebt voor het zorgen van het kind maar je enkel richt op de zorgen om de prestaties van het kind. Met de dynamische driehoek zette hij een helder beeld neer van wat er met kinderen gebeurt als ouders, kind en school in onbalans raken. Het kind doet er alles aan om ouders dan te ontzien. Het zegt bijvoorbeeld dat het goed met ze gaat, ook als het niet goed gaat. Het kind heeft recht om te geven. Maar ook recht om in dat geven gezien te worden. Het kind heeft het recht om te ontvangen van beide ouders. Het recht om te beseffen dat het er toe doet voor beide ouders. En de school kan daar een belangrijke hulpbron in zijn. Door te investeren op de verbinding met kind en ouders. Om dat beeld kracht bij te zetten las Marinka Brandwijk, samen met Van Genderen auteur van het boek ‘Echtscheiding en school’, een brief voor van gescheiden kinderen aan alle leraren. Van Genderen sloot aansluitend af met de metafoor van Monty Roberts. Hij leerde de taal van de paarden en kon wilde paarden zo tot rust brengen. Aan het onderwijs de oproep om de taal van de kinderen te leren. Heling vindt plaats door een werkelijk ontmoeting.
Bekijk hier de dia's die Leendert van Genderen presenteerde.
